الانتصار
نویسنده: محمدرضا ضمیری
مؤلف:
علی بن حسین بن موسی بن محمد بن موسی بن ابراهیم بن جعفر الصادق، ملقب به شریف مرتضی علم الهدی (م 436 ق).
زندگینامه و اظهار نظرها:
سید مرتضی در کلیه خصال و در فضل، علم، کلام، حدیث، شعر، خطابه، بزرگواری و بخشش، یکتای روزگار خود بود. سید مرتضی در آغاز به اتفاق برادرش سید رضی از محضر ابن نباته استفاده کرد. سپس با آنکه هنوز سالهای آغازین عمر را سپری می کرد، به حضور ابو عبدالله محمد بن محمد بن نعمان معروف به شیخ مفید شرفیاب گردید.
پیش از آنکه نامبردگان به حضور شیخ مفید معرفی شوند، وی در خواب می بیند که حضرت فاطمه زهرا - علیها السلام - در مسجد کرخ به همراه فرزندان ارجمندش حضرت امام حسن و امام حسین - علیهم السلام - ، که هر دو خردسال اند، بر او وارد شدند. شیخ مفید به مجردی که از ورود آن حضرت با خبر می شود، به احترام آن سیده زنان دنیا و آخرت به استقبال رفته و او را گرامی می‌دارد. فاطمه - علیها السلام - می فرماید: فرزندان مرا فقه بیاموز! شیخ از خواب بیدار می شود. او همواره در اندیشه این رؤیا بود؛ تا اینکه مطابق معمول در مسجد کرخ حضور پیدا می کند. در این موقع فاطمه، دختر ناصر، در حالی که دو کودک پیشاپیش او در حرکت بودند، وارد مسجد می شوند. فاطمه اظهار می دارد: ای شیخ! این دو فرزند من هستند که به حضور تو آورده ام تا آنها را علم فقه بیاموزی.
شاگردان:
ابوجعفر طوسی، ابوالصلاح تقی بن نجم حلبی، جعفر بن محمد دُّوریستی، ابوالفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی، ابویعلی محمد بن حسن جعفری، ابوالصمصام ذوالفقار بن معبدحسنی، احمدبن حسین خزاعی، ابوالحسن محمد بن محمد بصروی.
تألیفات:
الانتصار، الخلاف، المسائل الطرابلسیة، تنزیه الانبیاء و الائمة، تفسیر سوره حمد، تفسیر سوره هل أتی، الشافی، غرر الفوائد و درر القلائد، دیوان شعر [1] و....
معرفی اجمالی کتاب:
این کتاب فقهی در فروع و مخصوص شیعه امامیه است. مؤلف آن را برای وزیر عمیدالدین نوشت؛ زیرا علمای عامه بر شیعه خرده می گرفتند که این فروع مخالف اجماع است. سید مرتضی در این کتاب ثابت کرده است که این مسائل نه تنها مخالف دیدگاههای فقهای مذاهب دیگر نیست؛ بلکه حجت قاطع از کتاب و سنت بر آن وجود دارد. [2] کتاب حاضر از طهارت شروع می شود و به فرائض و مواریث و وصایا خاتمه می یابد.
وضعیت نشر:
این کتاب در یک جلد به زبان عربی، به همت انتشارات «مؤسسة نشر الاسلامی»، در سال 1415 ق چاپ و منتشر شده است.
علی بن حسین بن موسی بن محمد بن موسی بن ابراهیم بن جعفر الصادق، ملقب به شریف مرتضی علم الهدی (م 436 ق).
زندگینامه و اظهار نظرها:
سید مرتضی در کلیه خصال و در فضل، علم، کلام، حدیث، شعر، خطابه، بزرگواری و بخشش، یکتای روزگار خود بود. سید مرتضی در آغاز به اتفاق برادرش سید رضی از محضر ابن نباته استفاده کرد. سپس با آنکه هنوز سالهای آغازین عمر را سپری می کرد، به حضور ابو عبدالله محمد بن محمد بن نعمان معروف به شیخ مفید شرفیاب گردید.
پیش از آنکه نامبردگان به حضور شیخ مفید معرفی شوند، وی در خواب می بیند که حضرت فاطمه زهرا - علیها السلام - در مسجد کرخ به همراه فرزندان ارجمندش حضرت امام حسن و امام حسین - علیهم السلام - ، که هر دو خردسال اند، بر او وارد شدند. شیخ مفید به مجردی که از ورود آن حضرت با خبر می شود، به احترام آن سیده زنان دنیا و آخرت به استقبال رفته و او را گرامی می‌دارد. فاطمه - علیها السلام - می فرماید: فرزندان مرا فقه بیاموز! شیخ از خواب بیدار می شود. او همواره در اندیشه این رؤیا بود؛ تا اینکه مطابق معمول در مسجد کرخ حضور پیدا می کند. در این موقع فاطمه، دختر ناصر، در حالی که دو کودک پیشاپیش او در حرکت بودند، وارد مسجد می شوند. فاطمه اظهار می دارد: ای شیخ! این دو فرزند من هستند که به حضور تو آورده ام تا آنها را علم فقه بیاموزی.
شاگردان:
ابوجعفر طوسی، ابوالصلاح تقی بن نجم حلبی، جعفر بن محمد دُّوریستی، ابوالفتح محمد بن علی بن عثمان کراجکی، ابویعلی محمد بن حسن جعفری، ابوالصمصام ذوالفقار بن معبدحسنی، احمدبن حسین خزاعی، ابوالحسن محمد بن محمد بصروی.
تألیفات:
الانتصار، الخلاف، المسائل الطرابلسیة، تنزیه الانبیاء و الائمة، تفسیر سوره حمد، تفسیر سوره هل أتی، الشافی، غرر الفوائد و درر القلائد، دیوان شعر [1] و....
معرفی اجمالی کتاب:
این کتاب فقهی در فروع و مخصوص شیعه امامیه است. مؤلف آن را برای وزیر عمیدالدین نوشت؛ زیرا علمای عامه بر شیعه خرده می گرفتند که این فروع مخالف اجماع است. سید مرتضی در این کتاب ثابت کرده است که این مسائل نه تنها مخالف دیدگاههای فقهای مذاهب دیگر نیست؛ بلکه حجت قاطع از کتاب و سنت بر آن وجود دارد. [2] کتاب حاضر از طهارت شروع می شود و به فرائض و مواریث و وصایا خاتمه می یابد.
وضعیت نشر:
این کتاب در یک جلد به زبان عربی، به همت انتشارات «مؤسسة نشر الاسلامی»، در سال 1415 ق چاپ و منتشر شده است.
پی نوشت:
[1]. روضات الجنات، ج 5، ص 103؛ موسوعة طبقات الفقها، ج 5، ص 334.
[2]. الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج 2، ص 360.
